Inleiding
In de Voorjaarsnota 2016 is een investeringsplanning tot en met 2020 gepresenteerd. De uitgaven van de projecten zijn gedekt met bijdragen van het rijk, provinciale bijdragen en door te beschikken over reserves. Na de prioritering van de diverse projecten was er nog een vrij besteedbaar bedrag van eenmalig €20.000. Door een eenmalige vrijval van structurele bedragen kan dit bedrag worden verhoogd met €80.000. Dit nog vrij besteedbare bedrag van in totaal eenmalig €100.000 wordt niet aangewend en betrokken bij het opstellen van de Voorjaarsnota 2017.
Wat zijn voorportaalprojecten?
Naast de voorstellen nieuw beleid bestaat er ook nog een voorportaallijst investeringen. Bij de voorportaalprojecten gaat het om investeringen waar we bestuurlijk prioriteit aan geven, maar waarvoor op dit moment geen geld beschikbaar is. Deze activiteiten zijn in de tijd geprogrammeerd. De eerste paar jaarschijven zijn wat meer in detail uitgewerkt. Voor deze activiteiten gaan we actief op zoek naar dekking uit andere dan gemeentelijke bronnen en zoeken we aansluiting bij investeringsambities van partners om zo via een publiek private aanpak de gemeentelijke prioriteiten te kunnen realiseren. Voorstellen tot uitvoering kunnen alleen aan de orde komen als dekking uit andere bronnen (vooral derden) dan de Reserve Gemeentebrede investeringen beschikbaar komt.
Daarnaast zijn we voortdurend alert op mogelijkheden om voor lopende activiteiten uit de begroting subsidies bij voornamelijk mede overheden en fondsen aan te vragen. Dit kan financiële ruimte scheppen voor activiteiten op de voorportaallijst. Uitgangspunt is om met meer pragmatisme een maximaal multiplier effect na te streven van de huidige begroting. Het gaat om kansen benutten vanuit lopende projecten en activiteiten in de huidige meerjarenbegroting (subsidies zoeken bij geprioriteerde projecten en niet andersom). Potentiële insteek is dat elke euro in de gemeentebegroting gematched kan worden met subsidies of financieringsarrangementen door investeringsfondsen. Waar we kansen zien, benutten we de samenwerking met bedrijven, instellingen, sociaal economische partners en medeoverheden intensiever om onze investeringsambities een stap dichter bij te brengen. De uitdaging is om met reeds geplande en gedekte werkzaamheden in de meerjarenbegroting investeringen door anderen uit te lokken. De maatschappelijke opgaven waarvoor we ons gesteld zien vragen een gezamenlijke inspanning. Door publiek privaat samen te werken beogen we onze investeringsambities sneller of met meer kwaliteit te realiseren.
Tegelijkertijd zullen wij ook gevraagd worden om aan te sluiten op investeringsambities van anderen zodat initiatieven van onderop perspectief krijgen om zich rendabel door te ontwikkelen. Nieuwe financieringsarrangementen maken daar onderdeel van uit.
Voorportaalprojecten
(bedragen x €1.000)
Investeringsambitie | 2017 | 2018-2019 | 2020-2024 | >2024 |
---|---|---|---|---|
Open overheid | ||||
| PM | |||
Sociale agenda | ||||
| 7.500 | |||
| PM | |||
Duurzaam & Dynamisch | ||||
| 4.800 | |||
| ||||
| 450 | |||
| 2.000 | |||
| 5.000 | |||
| 700 | |||
| ||||
| 2.000 | |||
| PM | |||
| PM | |||
Ruimtelijke agenda | ||||
| ||||
| 2.400 | |||
| ||||
| 4.400 | |||
| 3.600 | |||
| 2.000 | |||
| ||||
| PM | |||
| PM | 700 | ||
| 2.400 | |||
| 5.000 | |||
| ||||
| 500 | |||
| ||||
| 10.000 | |||
| PM | |||
| PM | |||
| ||||
| PM |
De voorportaalprojecten tot en met 2020 nader uitgewerkt:
(bedragen x €1.000)
Investeringsambitie | Programma | Totaal bedrag | Gemeen-telijke (co)financiering | Gedekte bijdrage derden | Nog te dekken Publiek Privaat | E= eenmalig |
---|---|---|---|---|---|---|
Open overheid | ||||||
| Bedrijfsvoering | PM | PM | S | ||
Sociale agenda | ||||||
| Jeugd en onderwijs | 7.500 | 6.000 | 1.500 | E | |
| Meedoen | PM | ||||
Duurzaam & Dynamisch | ||||||
| Economie, kunst en cultuur | 4.800 | 4.800 | E | ||
| ||||||
| Leefomgeving | 450 | PM | PM | 450 | E |
| Economie, kunst en cultuur | 2.000 | PM | PM | 2.000 | E |
| Economie, kunst en cultuur | 5.000 | PM | Pm | 5.000 | E |
| ||||||
| Leefomgeving | 2.000 | E | |||
| Economie, kunst en cultuur | PM | E | |||
| Leefomgeving | PM | E | |||
Ruimtelijke agenda | ||||||
| ||||||
| Herstructurering en vastgoed | 2.400 | 2.400 | E | ||
| ||||||
| Leefomgeving | 4.400 | 4.400 | E | ||
| Leefomgeving | 3.600 | 3.600 | E | ||
| Leefomgeving | 2.000 | 2.000 | E | ||
| ||||||
| Leefomgeving | PM | E | |||
| Leefomgeving | 5.000 | 600(MJOP) | 4.400 | E | |
| Leefomgeving | 1.000 | 150(MJOP) | PM | 750 | E |
| Leefomgeving | 2.400 | 2.400 | E | ||
| ||||||
| Leefomgeving | 500 | 500 | E | ||
| Leefomgeving en Ruimtelijke ontwikkeling | PM | PM | PM | PM | E |
Nieuwe landelijke waterveiligheidsnormering zullen op lange termijn > 2050 gevolg hebben voor de wijze waarop we ter plaatse van de binnenstad de waterveiligheid kunnen garanderen. Tegelijkertijd zijn er de nodige ontwikkelingen die spelen ter plaatse van de binnenstad die van invloed kunnen zijn op lokale waterstanden en waterkeringen. Te denken bijvoorbeeld aan ontwikkelingen met betrekking tot de binnenvaart. Ook hebben we aandacht voor klimaatadaptatie bij ruimtelijke ontwikkelingen. Op lange termijn zullen er investeringen in waterveiligheid nodig zijn.
Om het gebied rondom McDonalds en Postiljon (Bergweide 5.2) te ontwikkelen zijn infrastructurele maatregelen nodig. Indien op termijn de publiek private ontwikkeling van de Poort van Deventer (waaronder het Open Innovation Centre op het Akzoterrein) succesvol gaat verlopen is deze oplossing niet meer afdoende. Kosten voor een nieuwe lusstructuur met nieuwe aansluitingen worden globaal geraamd op €2 miljoen (exclusief de benodigde aankoop van gronden, reeds in achterliggende grondexploitaties opgenomen investeringen en overige flankerende maatregelen). De totale kosten zijn op dit moment nog niet exact te ramen.Daarmee is onze inzet een co-financiering in de totale publiek-private investering die binnen de ontwikkeling van de Poort van Deventer de komende jaren nader zal worden uitgewerkt.
Deventer is aangemerkt als kernhaven in de North Sea- Baltic corridor (Trans European Netwerk –Transport) en Logistieke hotspot en maakt om die reden onderdeel uit van de Logistieke Strategische Alliantie in Overijssel. Als onderdeel van de provinciale netwerkvisie gaat de provincie Overijssel de komende periode aan de slag met het koersdocument goederenvervoer. Doelen zijn het ontlasten van het wegennet en verbeteren leefbaarheid in Overijssel door een ‘modal shift’ van weg naar water en het stimuleren ontwikkeling logistieke sector. Dit koersdocument is een belangrijk afwegingskader voor eventuele investeringsbeslissingen met betrekking tot goederenoverslag, havenactiviteiten en watergebonden bedrijvigheid met betrekking tot de Poort van Deventer.
De gemeente Deventer neemt via de regio Stedendriehoek deel aan het programma Beter Benutten Vervolg. Dit gaat over een nieuwe aanpak voor bereikbaarheid, waarin gedrag, het betrekken stakeholders en innovatieve oplossingen centraal staan. Innovatieve oplossingen zijn bijvoorbeeld het toepassen van ITS oplossingen (Intelligente Transport Systemen). Er zijn afspraken gemaakt over een regionaal programma dat loopt tot en met 2017. Op dit moment lopen gesprekken over het doorzetten van onderdelen. Het lopende programma is gedekt. Voor het benutten van eventuele vrijval (middelen rijk en provincies) kan het gewenst zijn om maatregelen vanuit Deventer aan te dragen gericht op betere bereikbaarheid, toepassen van ITS en de insteek vanuit het gedrag van reizigers. Dit is ook relevant voor een mogelijk vervolg na 2017.
Als uitwerking van het ambitiedocument „Deventer: een bericht aan de Stad‟ (2010) is een bereikbaarheidsconclaaf georganiseerd waardoor maatregelen voor negen samenhangende kwesties zijn geformuleerd. Zie voor een nadere toelichting ook de strategische raadsagenda onderdeel Binnenstad. Gefaseerd worden deze maatregelen ter hand genomen. Maatregelen die de komende periode concreet moeten gaan worden zijn:
Hanzetracé
Het Hanzetracé is onderdeel van de stadsassen. Gefaseerd zijn onderdelen van dit tracé de afgelopen periode met steun van met name provincie Overijssel aangepakt (Amstellaan, Hanzeweg in samenhang met mr. H.F. de Boerlaan). De laatste fase betreft de Van Oldenielstraat. Het gaat om ten minste de aanpak van de kruisingen Hoge Hondstraat/Margarijnenenk en Brinkgreverweg/Dunantlaan. De kruising Hoge Hondstraat/Margarijnenenk is destijds in het verkeersplan Keizerslanden opgenomen (circa €600.000), maar valt buiten de herstructurering Keizerslanden. Te bezien is of aanpak van de kruisingen voldoende effect resulteert of dat daarnaast verbreding van de Oldenielstraat nog aan de orde is. Tenslotte is vanwege de toenemende barrièrewerking een fietstunnel gewenst onder de Van Oldenielstraat, als onderdeel van de sterfietsroute naar Schalkhaar/Raalte.
Binnenstad
Het leef-, werk- en verblijfsklimaat van de binnenstad is van groot economisch belang voor Deventer. In het bereikbaarheidsconclaaf is een aantal suggesties genoemd voor het aantrekkelijker maken van looproutes en pleinen door het (gedeeltelijk) autovrij maken en de publieksfunctie te versterken. Het gaat om de grote pleinen in de binnenstad evenals de Keizerstraat als entree van de binnenstad. De relatie tussen IJssel en binnenstad kan worden benadrukt in de vorm van zogenaamde ‘stadsbalkons’. Prioriteit ligt bij de locaties Zandpoort / nieuwe Pothoofdkade en Duimpoort/Nieuwe Markt.
Grote Kerkhof
Dit najaar worden enkele denkrichtingen voor de inrichting van het Grote Kerkhof voorgelegd. De gekozen denkrichting wordt vervolgens uitgewerkt in een definitief ontwerp. Op basis van het definitieve ontwerp worden de kosten die de herinrichting met zich meebrengt inzichtelijk.
In het document “Havenkwartier in de stadsassenzone” zijn in 2013 ten behoeve van de Ontwikkelagenda Overijssel – Stedendriehoek – Deventer de kansen rond het Havenkwartier in beeld gebracht. Project 1 (Hanzeweg) en 2 (Boerlaan) zijn nu in uitvoering. Project 3 (Haveneiland/ondernemerskavels) is de laatste in de rij en kan niet zonder externe funding gerealiseerd worden. Bij de herijking Groot Bergweide is voorgesteld het haveneiland te ontwikkelen in co-creatie met ondernemers. Naast het faciliteren in juridisch planologische zin, werken wij achterstallig onderhoud in de openbare ruimte weg en leggen wij een kade aan voor de groeiende beroeps- en pleziervaart. Door dit ontwikkelscenario kan het bedrag op het voorportaal verlaagd worden van 6 miljoen naar 2,4 miljoen.
Vanuit Bathmen wordt al vele jaren aandacht gevraagd voor de geluidproblematiek. De combinatie van de A1 en het spoor zorgt voor een permanente ‘deken van geluid’ over het dorp. De geplande verbreding van de A1 vormt een nieuwe impuls om de geluidproblematiek te agenderen. Dat heeft er onder meer toe geleid dat de gemeenteraad een motie heeft aangenomen waarmee het College wordt opgedragen om zich maximaal in te spannen om de geluidoverlast in Bathmen te minimaliseren.
Technisch gezien zijn er meerdere maatregelen denkbaar. Afgelopen jaren is regelmatig gesproken over een grondwal. Daarbij is aangegeven dat de realisatie van een grondwal mogelijkheden biedt voor het aanbrengen van zonnepanelen. De aanlegkosten zijn grofweg geraamd op €700.000, exclusief aanbrengen van zonnepanelen.
Andere technische mogelijkheden zijn bijvoorbeeld de zgn. difractoren (aanleg €800.000), schermen (veel duurder), snelheidsbeperking (niet wenselijk), etc. Welke maatregel ook het meest geschikt is, er zijn binnen de bestaande financiële kaders geen middelen voor beschikbaar. Dat geldt zowel voor de gemeentebegroting, de projectscope voor de verbreding van de A1, als de provinciale middelen voor de A1. Met alle betrokken partners, met name Rijkswaterstaat en de provincie, worden zowel de techniek als de financiering van mogelijke maatregelen onderzocht.
Parkmanagement en VNO-NCW hebben het initiatief genomen voor het oprichten van een havenplatform. Een aantal bedrijven heeft de behoefte aan een containeroverslag in Deventer. Samen met de ondernemers onderzoekt de gemeente de mogelijkheden hiervoor. Het gaat er om dat de gemeente, samen met marktpartijen, onderzoekt hoe op een slimme manier de realisatie van de containeroverslag financieel haalbaar is te maken. Realisatie van een containeroverslag zal naar verwachting een grote impuls zijn voor een aantal gevestigde bedrijven in de regio. Het versterkt de positie van Deventer als logistieke hotspot, wat een gunstig effect heeft als vestigingslocatie voor nieuwe bedrijven.
De huidige accommodatie van het Burgerweeshuis voldoet niet langer aan de hedendaagse eisen. Voor een kwalitatief programma en een gezonde exploitatie zijn onder andere een betere concertzaal met bijbehorende faciliteiten voor bezoekers, artiesten en medewerkers nodig.
Een verkenning naar de mogelijkheden voor de toekomstige huisvesting, uitgevoerd in 2014, leidt tot een voorkeur voor een verbouwing en een kleine uitbreiding van het pand Burgerweeshuis, Bagijnenstraat 9. De investeringskosten worden geraamd op €4,8 miljoen.
In het kader van het meedoen sportbeleid wordt een onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden van privatisering van sportaccommodaties. Aan de hand van dit onderzoek wordt ook een inschatting gemaakt of en op welke wijze dit vorm kan krijgen en wat door voor de benodigde investeringen in sportaccommodaties zijn in de komende jaren. Indien blijkt dat hiervoor aanvullend budget gewenst is, dan wordt dit aan de raad voorgelegd. Vooralsnog is een PM post opgenomen voor 2017.
De kosten van deze plannen zijn becijferd op €15 miljoen. De directie van Etty Hillesum heeft aangegeven de middelen die zij ontvangt van het rijk vanwege de motie-Buma, die betrekking hebben op de vmbo-leerlingen, aan te willen wenden voor realisering van deze plannen. Dat zal echter niet genoeg zijn, ook een bijdrage van de gemeente van €7,5 miljoen is noodzakelijk.
Binnen de reserve onderwijshuisvesting zou met ingang 2018 een maximale investering in stenen van €6 miljoen mogelijk zijn. Daarbij met de uitdrukkelijke kanttekening dat er daardoor geen ruimte is voor claims vanuit het basisonderwijs. In de voorportaallijst is het verschil tussen €7,5 miljoen en €6 miljoen opgenomen, waarvoor geen dekking beschikbaar is. Indien vanuit andere schoolbesturenverzoeken reële verzoeken worden ingediend zal dit leiden tot een verhoging van dit bedrag. Uiteindelijk zal er een integrale financiële afweging moeten worden gemaakt van alle verzoeken die door de schoolbesturen worden ingediend.
ICT: een doorontwikkeling naar een toekomstbestendige ICT dienstverlener. In de voorjaarsnota 2016 zijn eenmalige middelen van €1.840.000 toegekend (€1.051.000 in 2016, €504.000 in 2017 en €285.000 in 2018) om de ICT voorzieningen op peil te kunnen houden. De raad heeft daarbij het college een aanvullende opdracht gegeven om een extern onderzoek uit te laten voeren om meer integraal zicht te krijgen op de kaders, de huidige stand van zaken binnen de ICT organisatie, de toekomstige ontwikkelingen, de knelpunten, de mogelijke oplossingen en financiële doorvertaling daarvan in het meerjarenperspectief.
De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd aan de raad en dienen mede als input voor de in de eerste helft 2017 op te leveren DOWR-i visie en de daarbij behorende gemeentelijke oplegger waarin de gemeente specifieke visiecomponenten en mate van ambitie zijn opgenomen. Met deze visie ontstaat een meerjarenbeleids- en uitvoeringskader voor de gemeente Deventer en in het verlengde daarvan ook voor de partners Olst-Wijhe en Raalte. Deze I-visie wordt ter vaststelling aangeboden aan de raad.